Logoterapia jest wyjątkową i coraz częściej poszukiwaną obecnie metodą psychoterapeutyczną.
Bywa mylnie kojarzona z logopedią, choć opiera się na całkowicie odmiennych założeniach. Łączy je greckie „logos”, oznaczające zarówno „słowo”, jak i „sens”. Logopedia skupia się na diagnozowaniu i terapii zaburzeń mowy, języka i komunikacji.
Logoterapia natomiast koncentruje się się na odnalezieniu sensu życia i wartościach. Jest odpowiedzią na współczesne problemy ludzi doświadczających poczucia bezsensu i egzystencjalnej próżni.
Twórcą logoterapii jest Viktor Emil Frankl, austriacki neurolog, psychiatra i filozof. Urodził się w 1905 roku w Wiedniu, gdzie studiował medycynę. Tam też zetknął się z poglądami Zygmunta Freuda i Alfreda Adlera, z których koncepcjami nie mógł się ostatecznie zgodzić.
Frankl twierdził, że człowiek jest kimś więcej niż tylko kompleksem, a jego ostateczną siłą napędową jest nie jest ani popęd seksualny, ani pęd do władzy, ale wola sensu. To przekonanie pozwoliło mu uratować wiele istnień ludzkich jeszcze przed II Wojną Światową, kiedy kierował wiedeńską kliniką psychiatryczną dla kobiet po próbach samobójczych.
Punktem kulminacyjnym w życiu Frankla stało się jego uwiezienie w obozach koncentracyjnych. Przeżył on traumę aż 4 obozów. To doświadczenie stało się dla niego okazją do potwierdzenia wcześniejszych teorii. Obserwując życie więźniów i sam doświadczając ekstremalnych cierpień, nabrał głębokiego przekonania, że człowiek jest w stanie odnaleźć sens życia nawet w najbardziej beznadziejnej sytuacji.
Jego historia oraz wielu innych więźniów jest dowodem na to, że cierpienie można przekuć w triumf, jeśli odnajdziemy w nim sens. Viktor Frankl swoje przeżycia i refleksje zapisał w książce „Człowiek w poszukiwaniu sensu”, która do dziś jest rozchwytywanym bestsellerem.
Logoterapia jest niezwykle wartościową i skuteczną, choć trudną formą psychoterapii. Odwołuje się do filozofii i antropologii. Jej głównym założeniem jest trójwymiarowy obraz człowieka. Osoba ludzka posiada ciało i psychikę będąc jednocześnie istotą duchową. Wymiar duchowy, noetyczny jest rdzeniem osoby. Tu dokonuje się to, co najistotniejsze w ludzkiej egzystencji – wybór i decyzja o realizacji sensu i podążanie za wartościami, takimi jak wolność, odpowiedzialność i miłość.
Według Viktora Frankla, sens życia jest czymś unikalnym dla każdego człowieka. Nie ma jednego uniwersalnego sensu życia, który byłby odpowiedni dla wszystkich. Sens życia jest czymś, co każdy musi odkryć dla siebie, w oparciu o swoje wartości, doświadczenia, umiejętności i talenty, a także istniejące w świecie potrzeby. Sens jest jedocześnie „ad personam” i „ad situationem”, dopasowany do każdego indywidualne, ale też transsubiektywny czyli przekraczający ego człowieka.
Każdy z nas ma w sobie tę tęsknotę do znaczącego, wartościowego życia. Ona właśnie jest tą twórczą siłą, która pozwala przezwyciężać wszelkie trudności zewnętrzne i ograniczenia wewnętrzne, jakie napotykamy w swojej egzystencji.
Frankl twierdził, że człowiek jest istotą, która z natury dąży do odnalezienia sensu życia. To siła napędowa, która motywuje do działania i pomaga w radzeniu sobie z cierpieniem. Sens życia można odnaleźć na wiele sposobów, np.:
- Poprzez miłość i relacje z innymi ludźmi
- Poprzez pracę i twórczość
- Poprzez doświadczanie piękna i sztuki
- Poprzez zajęcie właściwej postawy wobec cierpienia i zmaganie z przeciwnościami losu
Frankl podkreślał, że sens życia można odnaleźć nawet w najbardziej beznadziejnej sytuacji. Mówił, że jeżeli odnajdziesz w życiu prawdziwe „Po co?”, znajdziesz też każde „jak”.
Logoterapia może być pomocna dla osób w każdym wieku i z różnych środowisk. Szczególnie korzystna może być dla tych, którzy:
- Zmagają się z pustką i frustracją egzystencjalną
- Doświadczających braku sensu życia
- Doświadczają cierpienia i straty
- Doświadczających nerwic i zmagających się z lękiem
- Doświadczają depresji
- Doświadczyły traumy, np. ofiar przemocy, wypadków, chorób
- Są przewlekle i/lub terminalnie chorzy
- Są osobami starszymi zmagającymi się z lękiem przed śmiercią
- Czują się zagubione, mają niskie poczucie wartości
- Zmagają się z prokrastynacją
- Doświadczają kryzysu tożsamości
- Doświadczyli prób samobójczych
- Znaleźli się w kryzysie życiowym, np. po rozwodzie, stracie pracy, zmianie miejsca zamieszkania.
Logoterapia jest niezwykle bogatą dziedziną i nie da się jej wyczerpać w tak krótkim opisie. Dlatego zachęcam wszystkich do przeczytania książki Viktora Emila Frankla „Człowiek w poszukiwania sensu” i korzystania z tej metody w dążeniu do sensownego, pełnego i pięknego życia